Bendera Malaysia dikenali sebagai Jalur Gemilang,
mengandungi 14 jalur merah dan putih (melintang) yang sama lebar
bermula dengan jalur merah di sebelah atas dan berakhir dengan jalur
putih di sebelah bawah, tanda keanggotaan yang sama dalam persekutuan 13
buah negeri dan 1 kerajaan persekutuan :
- Johor,
- Kedah,
- Kelantan,
- Melaka,
- Negeri Sembilan,
- Pahang,
- Pulau Pinang,
- Perak,
- Perlis,
- Sabah,
- Serawak,
- Selangor,
- Terengganu dan,
- Kerajaan Persekutuan.
Bahagian yang berwarna biru tua di atas sebelah kiri membawa ke bawah
hingga atas jalur merah yang kelima itu maknanya perpaduan rakyat Malaysia. Bahagian biru tua itu mengandungi anak bulan tanda Agama Islam yang merupakan agama rasmi bagi Malaysia
Bintang pecah 14 itu tanda perpaduan 13 buah negeri dan Kerajaan
Persekutuan. Warna kuning pada anak bulan dan bintang itu ialah warna
Diraja bagi Duli-duli Yang Maha Mulia Raja-raja.
Sejarah rekabentuk Jalur Gemilang bermula apabila pada tahun 1949, dengan
persetujuan Majlis Raja-Raja sebuah jawatankuasa telah ditubuhkan untuk
menimbang dan membuat perakuan berhubung dengan rekabentuk bendera bagi Persekutuan Tanah Melayu yang baru.
Untuk tujuan itu satu pertandingan bagi mereka bentuk bendera
Persekutuan Tanah Melayu yang baru pada tahun 1949. Pertandingan
peringkat kebangsaan ini dianjurkan oleh Majlis Perundangan Persekutuan dan disertai oleh 373 karyawan. Daripada sejumlah itu, tiga rekabentuk
bendera baru bagi Persekutuan Tanah Melayu telah dipilih untuk ke
peringkat akhir.
Rekabentuk pertama ialah lambang keris bersilang di tengah-tengah
dengan dikelilingi oleh 11 bintang pecah lima. Rekabentuk kedua hampir
serupa dengan rekabentuk pertama tetapi 11 bintang pecah lima itu
disusun dalam dua bulatan mengelilingi keris bersilang itu. Rekabentuk
ketiga ialah 11 jalur biru dan putih dengan bulan dan bintang berwarna
kuning di bahagian tepi kiri.
Majlis Perundangan Persekutuan telah memberi peluang kepada orang
ramai untuk memberikan pendapat kepada ketiga-tiga rekabentuk tersebut.
Keputusan pendapat umum yang dikelolakan oleh akhbar The Malay Mail itu
telah disiarkan pada 29 November 1949. Keputusan akhir menunjukkan majoriti telah memilih rekabentuk ciptaan seorang arkitek kerajaan di Johor iaitu En. Mohamad bin Hamzah.
JALUR GEMILANG yang dilihat sekarang sebenarnya wujud beberapa tahun
sebelum negara merdeka. Sejarah sepintas lalu, merekodkan Bendera
Persekutuan Tanah Melayu diilhamkan menerusi satu pertandingan mereka
cipta bendera peringkat kebangsaan. Pertandingan dikelolakan
Jawatankuasa Khas dan dipengerusikan Ketua Setiausaha Negara ketika itu,
Sir Alec Newboult dianjurkan bagi mencari lambang kewujudan kerajaan
Persekutuan.
Pada 15 November 1949, Jawatankuasa ini mengemukakan 373 reka bentuk
bendera kepada Majlis Perundangan Persekutuan untuk pertimbangan dan
pemilihan. Daripada jumlah itu, tiga rekaan disenarai pendekkan
membabitkan lambang keris bersilang dikelilingi 11 bintang pecah lima
manakala rekaan kedua mempertaruhkan reka bentuk hampir serupa kecuali
11 bintang pecah lima membentuk dua bulatan mengelilingi keris
bersilang.
Bagaimanapun, rekaan ketiga ciptaan arkitek Jabatan Kerja Raya Johor,
Mohamed Hamzah yang menampilkan sebelas jalur biru-putih dengan bulan
bintang berwarna putih di bahagian tepi kiri mendapat pilihan majoriti
dan perkenan Mesyuarat Majlis Raja-raja yang berlangsung pada 22 dan 23
Februari 1950.
Reka bentuk bendera tersebut telah mendapat kelulusan Raja George VI pada 19 Mei
1950. Dengan itu, buat pertama kalinya bendera Persekutuan Tanah Melayu
telah dikibarkan dalam satu majlis menaikkan bendera tersebut yang
dianjurkan oleh Pesuruhjaya Tinggi British pada 26 Mei 1950 di
perkarangan Istana Sultan Selangor dengan dihadiri oleh DYMM Raja-Raja
Melayu dan Pegawai-pegawai Raja George VI. Sebelum kekal dengan rekaan sekarang, beberapa pindaan dibuat
termasuk mengikut cadangan Sultan Kedah yang meminta warna putih bulan
sabit ditukar kuning bagi mewakili warna Diraja.
Pada 19 April 1950, Majlis Perundangan Persekutuan menerusi perkenan
Majlis Raja-raja Melayu meluluskan usul yang dibentangkan Pemangku Ketua
Setiausaha Negara mengenai Bendera Persekutuan Tanah Melayu. Pada 26 Mei tahun yang sama, bendera itu dikibarkan buat pertama
kalinya di Istana Sultan Selangor, Kuala Lumpur. Majlis pengibaran yang
berlangsung pada 9.30 pagi itu dihadiri wakil Sultan seluruh tanah
Melayu.
Percantuman Sabah, Sarawak dan Singapura dengan Persekutuan Tanah
Melayu telah melahirkan sebuah negara baru iaitu Malaysia. Dengan
percantuman itu, bendera Persekutuan Tanah Melayu telah diubah suai
untuk mengambil kira penambahan negeri-negeri tersebut.
Duli-Duli yang Maha Mulia Raja-Raja Melayu dan Tuan-Tuan Yang
Terutama Gabenor-Gabenor dalam satu Persidangan Majlis Raja-Raja
menjelang pembentukan Malaysia telah memperkenankan iaitu reka bentuk
Bendera Malaysia hendaklah mengikut reka bentuk Bendera Persekutuan
Tanah Melayu dengan pengubahsuaian pada bilangan jalur-jalur dan bintang
pecah 14 bagi menunjukkan 14 buah negeri baru bagi Persekutuan
Malaysia.
Selama 47 tahun digelar Bendera Malaysia, pada kemerdekaan ke-40 pada
1997, namanya ditukar kepada Jalur Gemilang. Nama diusulkan pegawai
dari Jabatan Muzium Negara dan Antikuiti, Redzuan Tamin dalam satu
peraduan membabitkan pihak tertentu ini berjaya menewaskan 28 cadangan
antaranya, Malaysia Raya, N.U.S.A, Mega Sakti, Saga Merah dan
sebagainya.
Ilham untuk menamakan bendera Malaysia kepada Jalur Gemilang
diusulkan Datuk Hashim Mat Idris. Cadangan berkenaan dikemukakan kepada
mantan Perdana Menteri, Tun Dr Mahathir pada 11 Julai 1995. Pada 1 Julai
1996, Urus setia menguruskan nama mengemukakan 75 cadangan berserta
ulasan dan huraian. Tiga nama disenarai pendekkan iaitu Setia Perkasa,
Seri Setia Perkasa dan Seri Setia Negara. Tiga nama ini bagaimanapun
ditolak Jemaah Menteri ketika mesyuarat pada 11 September 1996. 28 nama
lagi dicadangkan dan pada 2 Jun 1997, tiga nama dicalon mengikut
keutamaan iaitu Jalur Gemilang, Jalur Nusa Gemilang dan Jalur Sinar
Gemilang.
Nama bendera Malaysia telah diisytiharkan oleh Tun Mahathir Bin Mohamad, Perdana Menteri pada malam 31 Ogos
1997 sempena Hari Kemerdekaan negara yang ke-40. Pengisytiharan Jalur
Gemilang dilakukan pada jam 11.58 di Dataran Merdeka, Kuala Lumpur.
JALUR - menggambarkan Bendera Malaysia yang mempunyai 14 jalur merah
dan putih. Oleh itu, lambang jalur pada Bendera Malaysia menggambarkan
satu haluan yang lurus, hala tuju yang sama dan arah yang sama yang
dianuti oleh rakyat negara ini dari Perlis hingga ke Sabah dalam menuju
kegemilangan bangsa dan negara.
GEMILANG - bermaksud bercahaya, terang-benderang dan cemerlang. Oleh
yang demikian Bendera Malaysia Jalur Gemilang memberi pengertian bahawa
jalur atau bendera itu melambangkan kecemerlangan negara Malaysia dan
rakyat Malaysia dalam mengharungi apa bidang kehidupan sekali pun sama
ada di dalam atau di luar negara. Kesungguhan, kegigihan dan kesanggupan
rakyat untuk menaikkan imej negara, sesungguhnya sentiasa mendapat
petunjuk dan pedoman yang terang lagi jelas.